Khám phá thuốc rê - Loại thuốc lá thủ công truyền thống độc đáo

Thuốc rê là gì?

Thuốc rê có phải thuốc lá không?

Thuốc rê là một loại thuốc lá dạng sợi sản xuất thủ công; khi hút cần phải tự vê thành điếu.

Nguyên liệu làm thuốc rê

Lá thuốc lá là thành phần chính, thường được trồng và phơi khô tự nhiên. Giống lá thuốc lá thường được dùng làm thuốc rê ở nước ta là Nicotiana tabacum.

Để tăng hương vị, người ta có thể ướp thêm các phụ gia tự nhiên như mật ong hoặc đường (mục đích giúp thuốc có vị ngọt); các loại  như cam thảo, quế, gừng giúp tạp hương thơm. Ngoài ra, cũng có nhiều nơi sử dụng thêm rượu mạnh để làm thuốc lá mềm và lên men nhẹ.

Cách làm thuốc rê

Bước 1: Làm sạch và phơi lá thuốc

Thông thường, lá thuốc hái về sẽ được rửa sạch, để ráo nước rồi phơi trong bóng râm 2-3 ngày cho héo, tránh nắng gắt làm lá giòn. Khi đó, lá vẫn giữ được màu xanh.

Bước 2: Ướp hương (tùy nơi) 

Nếu muốn ướp hương cho thuốc rê, người ta cần thêm công đoạn ngâm lá thuốc khô với hỗn hợp mật ong + rượu (hoặc cam thảo, gừng giã nhỏ) trong 1-2 ngày để thấm đều. Sau đó phơi lại cho ráo, tránh ẩm mốc.

Bước 3: Thái hoặc vò

Nếu không ướp hương, người ta sẽ đem lá thuốc lá đi thái hoặc vò luôn. Thành phẩm nhận được là những sợi thuốc lá mỏng dài đẹp mắt.

Bước 4: Tiếp tục phơi khô và lấy sương

Thuốc lá xắt xong lại cho đi phơi nắng cho đến khi khô kiệt rồi lại đem đi lấy sương một đêm. Điều này giúp thuốc dịu lại, dê gấp thành từng bánh gọi là "cây thuốc rê". Tất cả các công đoạn này đều tiến hành thủ công, đòi hỏi kinh nghiệm tay nghề tỉ mỉ và khéo léo.

Ngoài ra, cũng còn một cách khác nữa để tạo ra thuốc rê là người ta sẽ phơi luôn lá thuốc thành vàng nâu, sau đó cắt ra là có thể sử dụng luôn.

Bảo quản thuốc rê

Thuốc rê ở nước ta thường được bảo quản bằng cách cho thuốc rê vào lọ kín, tránh ẩm để dùng dần. Có thể thêm vỏ quýt khô vừa tạo mùi thơm vừa để chống mốc.

Cách sử dụng thuốc rê

Hút thuốc rê bằng điếu cày hoặc tẩu

Đặc điểm của cách này là khói nồng, cay hơn thuốc lá thường do không có bộ lọc và rất dễ say, nhất là với những người chưa hút thuốc bao giờ. Cách thực hiện:

• Cho 1 nhúm thuốc rê (đã vò nhỏ) vào nõ điếu (bầu điếu).

• Dùng lửa (que diêm, bật lửa) đốt cháy phần thuốc, vừa hút nhẹ để kéo khói.

• Hít khói vào miệng, có thể nhả ra ngay hoặc ngậm khói (tùy thói quen).

Cuốn thuốc rê

Khói thuốc rê tự cuốn thường nóng và cay hơn thuốc lá công nghiệp. Bạn có thể chuẩn bị một tờ giấy, thậm chí là một mảnh lá chuối khô, sau đó:

• Rải đều thuốc rê lên giấy cuốn.

• Cuốn chặt tay thành hình điếu, liếm nhẹ mép giấy để dính lại.

• Đốt một đầu, hút đầu còn lại như thuốc lá thông thường.

Nhai thuốc rê

Ở một số đồng bào, người ta còn có sở thích ngậm 1 nhúm thuốc rê trong miệng, nhai nhẹ để tiết nicotine, nuốt nước hoặc nhả bã tùy thói quen. Nó giống như việc ăn trầu với thuốc lào vậy. Tuy nhiên, nhai thuốc rê sẽ gây ra tê miệng, nóng rát lưỡi, thấm nicotine trực tiếp vào máu.

Thế nào là thuốc rê ngon

Thuốc rê được coi là "ngon" thường hội tụ những yếu tố về hương vị, độ êm và cách chế biến. Dưới đây là tiêu chí đánh giá thuốc rê ngon theo kinh nghiệm của dân sành thuốc rê:

Nguyên liệu chất lượng

Lá thuốc sử dụng phải là lá già trồng đủ tháng bởi khi đó lá thuốc sẽ có vị đậm, ít chát hơn lá non. Thuốc rê từ các vùng trồng thuốc lá nổi tiếng (như Cao Bằng, Lạng Sơn) thường được ưa chuộng. Đồng thời, thuốc rê ngon phải sạch, không bị trộn bã mía, rơm rạ hoặc hóa chất tẩy trắng.

Cách phơi ủ kỹ lưỡng

Lá thuốc phơi tự nhiên trong mát sẽ giữ được mùi thơm đặc trưng. Thuốc rê ngon thường được ủ với mật ong, rượu gạo, cam thảo để tạo vị ngọt hậu, giảm cay nồng và có độ ẩm vừa phải. Thuốc rê quá khô sẽ cay gắt, còn ẩm quá dễ bị mốc.

Hương vị đặc trưng

Thuốc rê ngon khi hút bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt nhẹ, thơm dịu (nếu ướp mật ong hoặc gừng), không đắng nghẹn cổ. Khói thuốc rê ngon không gây rát họng, để lại dư vị lâu trong miệng, không bị hắc do cháy không đều hoặc tẩm hương liệu công nghiệp.

Bạn có thể tự thẩm định thuốc rê bằng cách ngửi. Thuốc rê chất lượng có mùi thơm ngai ngái của lá thuốc lên men, không có mùi mốc hoặc hóa chất. Sau đó dùng tay vê nhẹ, nếu thuốc tơi xốp, không vón cục là đạt chuẩn. Khi hút, ban đầu bạn sẽ có cảm giác ấm cổ, không sốc. Vị ngọt hậu dễ chịu, không đắng chát. Tàn thuốc trắng, rời rạc.

Trong khi đó, thuốc rê kém chất lượng sẽ có màu đen do phơi ẩu, lẫn tạp chất. Mùi hắc, khét hoặc mốc. Khi hút sẽ có hói cay xốc, gây ho, rát họng. Tàn thuốc đen, dính do tẩm đường nhiều.

Nơi sản xuất thuốc rê nổi tiếng

Ở Việt Nam, thuốc rê truyền thống thường được sản xuất thủ công tại một số vùng nổi tiếng với nghề trồng và chế biến thuốc lá. Dưới đây là những địa phương được biết đến với thuốc rê ngon, chất lượng.

Thuốc rê An Giang

Đây là địa chỉ được các tay sành thuốc rê yêu thích bởi độ mạnh vừa phải, sợi thuốc mịn, hương vị đậm đà và hậu vị hết sức dễ chịu.

Thuốc rê Tây Ninh

Cũng có sợi mềm mịn như thuốc rê An Giang nhưng thuốc rê Tây Ninh lại có hương thơm dịu nhẹ, phù hợp với những ai thích hút thuốc rê nhẹ nhàng.

Thuốc rê Cà Mau

Những ai yêu thích thuốc lá mạnh có thể thử loại thuốc rê này bởi chúng có hương vị rất đậm nhưng không gây rát cổ họng, sợi đồng đều.

Tốt nhất, bạn nên mua trực tiếp từ người dân địa phương (chợ phiên, làng nghề) để đảm bảo chất lượng. Tránh mua phải thuốc rê giá rẻ, không rõ nguồn gốc bán trôi nổi trên thị trường dễ bị trộn tạp chất, phẩm màu độc hại. Hãy nhớ rằng thuốc rê tự nhiên thường có màu vàng nâu, không quá đen hoặc bóng do tẩm hóa chất.

So sánh thuốc rê và thuốc lá, xì gà

Thuốc rê có độc không?

Thuốc rê có độc và gây hại cho sức khỏe, thậm chí nguy hiểm hơn cả thuốc lá công nghiệp trong một số trường hợp. Nó vẫn chứa các hóa chất độc hại như:

• Nicotine: Gây nghiện mạnh, làm tăng huyết áp, tổn thương mạch máu.

• Hắc ín (Tar): Chất gây ung thư phổi, vòm họng, tích tụ trong cơ thể theo thời gian.

• Carbon monoxide (CO): Làm giảm oxy trong máu, hại tim mạch.

So sánh thuốc rê với thuốc lá truyền thống và xì gà

Về thành phần và cách chế biến

Mặc dù đều sử dụng lá thuốc lá nhưng thuốc rê chỉ được xử lý thủ công đơn giản, còn thuốc lá lại được xay nhỏ và xử lý công nghiệp để giảm bớt một số chất độc hại. Trong đó lá thuốc lá làm xì gà lại được xử lý rất kì công.

Thuốc rê và xì gà đều không có đầu lọc, rất ít thêm hương liệu còn thuốc lá lại có thêm hương liệu, chất giữ ẩm, chất cháy.

Về cách hút

Thuốc rê và thuốc lá đều hít khói vào phổi còn xì gà thường giữ khói trong miệng, ít hít vào phổi. Thời gian hút của xì gà cũng lâu hơn, có thể hàng tiếng đồng hồ mới hút hết 1 điếu trong khi hai loại còn lại chỉ mất vài phút.

Về tác hại đối với sức khỏe

Nicotine và tar trong thuốc lá được kiểm soát do trải qua quy trình xử lý công nghiệp, có đầu lọc còn thuốc rê và xì gà thường có nồng độ cao. 

Khi đốt, thuốc rê sản sinh ra nhiều CO nhất nên thường gây thiếu oxi máu, nguy cơ ung thư phổi, miệng, họng. Còn sử dụng thuốc lá có nhiều nguy cơ mắc ung thư phổi, thanh quản trong khi đó xì gà là các bệnh ung thư miệng, lưỡi, thực quản.

Về giá cả

Thuốc rê do được sản xuất thủ công đơn giản nên có giá thành rất rẻ. Trong khi đó xì gà mặc dù cũng sản xuất đa phần là thủ công lại có giá đắt nhất do được tinh chế rất tỉ mỉ và cao cấp.

Về văn hóa

Thuốc rê phổ biến chủ yếu ở nông thôn nước ta, người sử dụng thường dùng với mục đích giải tỏa cơn nghiện hoặc do thói quen. Còn thuốc lá là loại phổ biến nhất, vừa là thói quen, vừa có thể sử dụng làm công cụ giao tiếp.

Trong khi đó, xì gà lại ít phổ biến hơn. Xì gà cao cấp chính hãng là biểu tượng của giới thượng lưu, sử dụng với mục đích thưởng thức và khẳng định đẳng cấp.

Bạn đã thử qua thuốc rê chưa? Hương vị của nó thế nào? Hãy để lại bình luận phía dưới để mọi người cùng biết nhé! Choixiga chúc bạn một ngày nhiều niềm vui!