Rượu có hạn sử dụng không? Để càng lâu càng ngon hay biến thành nước lã?

Thời hạn sử dụng của rượu

Hạn sử dụng của rượu vang

Câu trả lời cho câu hỏi rượu có hạn sử dụng không với rượu vang đa phần là có. Hạn sử dụng của rượu vang phụ thuộc vào loại vang và cách bảo quản. Bạn hãy bảo quản rượu nơi tối, mát (12-16°C), tránh rung lắc. Khoảng 90% rượu vang trên thế giới được thiết kế để uống ngay khi mua. Dưới đây là hạn sử dụng của các loại rượu vang:

• Vang trắng và hồng: Hầu hết nên uống trong 1-3 năm. Một số loại cao cấp có thể để 5-10 năm.

• Vang đỏ: Đa số uống tốt trong 2-4 năm. Các loại vang đỏ hảo hạng có tiềm năng trữ 10-20 năm hoặc hơn.

• Vang sủi (Champagne): Thường dùng trong vòng 1-3 năm. Champagne cao cấp có thể lên đến 10 năm.

Những loại rượu này nếu không được bảo quản đúng cách hoặc quá hạn sử dụng thường sẽ bị biến chất, có vị chua như giấm.

Rượu Tây có hạn sử dụng không?

Không chỉ có rượu vang, người ta còn thắc mắc "Rượu Hennessy có hạn sử dụng không" hay "Rượu XO có hạn sử dụng không". Nói chung thì rượu Tây chưa mở nắp có thời gian sử dụng rất lâu, thường là vô thời hạn trong khi chai đã mở nên dùng hết trong vòng 1 đến 2 năm để đảm bảo hương vị tốt nhất. Dưới đây là một số hạn sử dụng của rượu Tây thường gặp:

• Whisky: Hạn sử dụng khoảng 6 tháng - 2 năm khi đã mở nắp. Vô thời hạn nếu chưa mở nắp và bảo quản tốt.

• Cognac/XO, Rum, Vodka, Gin, Hennessy: Hạn sử dụng khoảng 1 - 2 năm khi đã mở nắp. Vô thời hạn nếu chưa mở nắp và bảo quản tốt.

Giống như rượu vang, các loại rượu Tây này cũng cần điều kiện bảo quản là chìa khóa then chốt để duy trì chất lượng rượu. Nếu thấy rượu có mùi chua, gắt hoặc mùi lạ là đã hỏng, không nên sử dụng nữa.

Hạn sử dụng của rượu gạo

Rượu gạo hay rượu trắng có hạn sử dụng không cũng là thắc mắc của không ít người. Rượu gạo có hạn sử dụng và thời gian cụ thể phụ thuộc vào loại rượu, cách chế biến và điều kiện bảo quản. 

Rượu trắng người Việt Nam tự sản xuất (còn gọi là rượu gạo, rượu đế, rượu nếp,...) thì hạn sử dụng không giống như những sản phẩm công nghiệp có đóng gói. Nó phụ thuộc vào cách làm, độ tinh khiết, độ cồn, và cách bảo quản. Nếu được đậy kín và được bảo quản rất tốt (mát, tối, kín), bạn có thể trữ trong vài năm mà vẫn giữ được hương vị.

Rượu gạo kiểu Makgeolli -một loại rượu gạo lên men không chưng cất, có độ cồn thấp lại thường có hạn sử dụng khoảng 1 năm kể từ ngày sản xuất nếu chưa mở chai. Nhưng sau khi mở nắp chai tiếp xúc không khí, Makgeolli nên được uống trong khoảng 3 ngày để giữ hương vị tốt nhất.

Trên thế giới cũng có rất nhiều loại rượu gạo “đậm đặc”, chưng cất hoặc đã xử lý kỹ hơn có thể giữ chất lượng lâu hơn, tùy thuộc vào cách sản xuất và điều kiện bảo quản.

Rượu ngâm lâu năm có tốt không?

Câu hỏi rượu có hạn sử dụng không riêng với rượu ngâm lại không có một đáp án chung cho tất cả. Nó phụ thuộc rất nhiều vào loại rượu ngâm, nguyên liệu ngâm, nồng độ cồn, cách ngâm và cách bảo quản.

Với rượu ngâm hoa quả, người ta thường khuyên ngâm 3 đến 6 tháng là thời điểm tốt nhất để uống, và không nên để quá lâu (hơn 1 năm) vì trái cây có thể hư, biến chất hoặc làm mất mùi vị tốt. Với các loại rượu tự ngâm khác, nhiều người cho rằng nếu bảo quản đúng cách, rượu có thể để được hàng chục năm.

Nếu bạn ngâm rượu đúng cách, rượu sẽ có hương vị dịu hơn, mềm mại hơn, ít gắt, có thể có các hoạt chất có lợi (chống oxy hóa, kháng viêm…) nhưng mức độ và hiệu quả thực tế rất phụ thuộc vào nhiều yếu tố (nồng độ rượu, khả năng hòa tan, thời gian, nhiệt độ). Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ kém an toàn khi có thể tạo ra các chất độc.

Bảo quản rượu một cách an toàn

Dù là loại rượu Tây hay Ta, nhà làm hay những chai rượu đắt đỏ, để bảo quản chúng được tốt nhất bạn cũng nên tuân thủ 5 nguyên tắc vàng sau:

Nhiệt độ ổn định và mát mẻ

Nhiệt độ lý tưởng để bảo quản đa số các loại rượu là 15°C - 20°C. Nhiệt độ cao sẽ làm rượu nhanh hỏng, biến chất. Ngoài ra, nhiệt độ ổn định cũng rất quan trọng. Sự thay đổi nhiệt độ thường xuyên và đột ngột cũng dễ làm rượu biến chất. 

Tránh ánh nắng trực tiếp

Tia cực tím trong ánh sáng mặt trời là kẻ thù số một của rượu, làm phá vỡ cấu trúc và khiến rượu bị "hỏng nắng", biến chất và có mùi vị khó chịu, nhất là các loại rượu vang.

Độ ẩm phù hợp

Mỗi một loại rượu lại có độ ẩm bảo quản riêng, nhưng nhìn chung lý tưởng nhất là khoảng 60% - 70%. Với các loại rượu Tây, độ ẩm quá thấp làm nút chai (đặc biệt là nút li-e của rượu vang) co lại, không khí lọt vào làm oxy hóa rượu. Độ ẩm quá cao làm hỏng nhãn chai và bao bì.

Tư thế bảo quản

Tư thế bảo quản là yếu tố dành riêng cho những loại rượu ngoại, bởi chúng được đóng chai và có nút bần bằng gỗ với các tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Còn đối với rượu gạo trong nước sản xuất thì không cần.

• Rượu vang có nút bần: Luôn để nằm ngang. Điều này giúp nút chai luôn ẩm và căng, ngăn không khí lọt vào.

• Rượu mạnh (Whisky, Vodka, Cognac...): Nên để đứng thẳng. Rượu mạnh có nồng độ cồn cao sẽ làm hỏng nút chai nếu tiếp xúc lâu dài.

Tránh rung lắc và mùi mạnh

Rượu khi bị rung lắc làm ảnh hưởng đến quá trình lão hóa tự nhiên, nhất là các loại rượu vang, nếu là sâm panh nó còn có thể gây nổ bình.

Ngoài ra, rượu rất dễ hấp thụ mùi, vì vậy bạn nên bảo quản ở nơi không có mùi mạnh như các loại hoa quả mít, sầu riêng hoặc các loại hóa chất nặng mùi.

Lựa chọn và sử dụng rượu thông minh

Hiểu về rượu để có lựa chọn thông minh

Không chỉ quan tâm rượu có hạn sử dụng không, trước khi uống rượu bạn nên tìm hiểu vài vấn đề sau để đảm bảo an toàn cho sức khỏe:

• Ưu tiên rượu có nguồn gốc, nhãn mác rõ ràng: Bạn nên chọn mua các sản phẩm rượu từ các thương hiệu uy tín, có đầy đủ thông tin về nhà sản xuất, thành phần và nồng độ cồn. Điều này giúp đảm bảo rượu đã qua kiểm soát chất lượng, tránh được nguy cơ ngộ độc.

• Quan tâm đến nồng độ rượu: Quan niệm rượu càng mạnh càng ngon là không đúng. Thực tế, nồng độ rượu lý tưởng nhất để thưởng thức thông thường dao động trong khoảng 20 - 40 độ, tùy vào sở thích và loại rượu. Rượu có nồng độ quá cao (trên 50 độ) nếu không được bảo quản đúng cách như chôn dưới đất ít nhất một năm có thể gây say nhanh, đau đầu và không tốt cho sức khỏe.

• Nhận thức về sức khỏe khi uống rượu: Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng việc uống rượu vang đỏ điều độ có thể mang lại một số lợi ích, hay rượu ngâm có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, những lợi ích này chỉ đến từ việc tiêu thụ ở mức rất ít, còn uống nhiều chúng đều có hại.

Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng rượu

Trước khi sản xuất và đóng chai

Rượu ngon nhờ men và nguyên liệu đầu vào. Chất lượng nho, ngũ cốc (lúa mạch, gạo, ngô) hoặc nguyên liệu lên men là yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất. Giống nho, thổ nhưỡng, khí hậu cũng là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị rượu vang.

Ngoài ra, nhiệt độ, loại men và kiểm soát quá trình lên men là yếu tố quyết định chất lượng rượu thông qua độ cồn, hương vị và mùi thơm đặc trưng của rượu. Rượu ủ trong thùng gỗ sồi mới sẽ hấp thụ các hương vanillin, tannin, cho hương vị phức tạp hơn. Thời gian ủ hoặc ngâm cũng ảnh hưởng đến chất  lượng khi ngâm ủ càng lâu, hương vị rượu càng phát triển và trở nên tinh tế, mượt mà hơn.

Sau khi đóng chai và bảo quản

Sau khi đóng chai và bảo quản thì độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng, tư thế chai, sự rung lắc chính là yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng rượu.

Cách sử dụng

Rượu uống trong hạn sử dụng nhưng cũng phải biết cách uống để nâng tầm chất lượng rượu. Ví dụ, mỗi loại rượu có nhiệt độ phục vụ lý tưởng khác nhau. Việc uống rượu vang đỏ quá lạnh hoặc rượu vang trắng quá ấm sẽ làm giảm đáng kể trải nghiệm hương vị. Món ăn kèm thích hợp hoặc hút thêm một điếu xì gà mini phù hợp cũng là cách để bạn nâng cao chất lượng rượu.

Hình dạng và kích thước của ly rượu vang cũng ảnh hưởng đến cách hương thơm khuếch tán đến mũi và cách rượu chạm vào vị giác, từ đó tác động đến cảm nhận tổng thể.