Rượu vang để được bao lâu và có hạn sử dụng không?

Điều gì khiến chất lượng vang đi xuống?

Chất lượng rượu vang là kết quả của một chuỗi quy trình tỉ mỉ, từ vườn nho đến chai. Một sai sót ở bất kỳ khâu nào, đặc biệt là khâu bảo quản sau khi đóng chai, cũng có thể khiến một chai vang tuyệt hảo trở nên thất vọng. Dưới đây là một số lý do khiến chất lượng rượu vang đi xuống.

Trước khi đóng chai

Chất lượng nho là yếu tố quyết định rượu vang để được bao lâu. Thu hoạch nho quá non (ít đường, nhiều axit) hoặc quá già (quá nhiều đường, mất cân bằng); nho bị bệnh, dập nát hoặc hỏng do nấm mốc (như Botrytis cinerea - có thể tốt hoặc xấu tùy mức độ); trồng sai giống nho so với thổ nhưỡng và khí hậu của vùng làm chất lượng rượu vang trở nên kém hơn.

Trong quá trình lên men, nếu như hiệt độ quá cao có thể làm mất đi các hương thơm tinh tế; nhiệt độ quá thấp có thể làm ngưng trệ quá trình lên men hoặc hiết bị không sạch sẽ là nguồn gốc của các vi khuẩn và nấm men không mong muốn, gây ra các mùi vị khó chịu cũng là nguyên nhân khiến chất lượng rượu vang đi xuống.

Sử dụng thùng gỗ sồi mới quá nhiều hoặc quá lâu có thể làm rượu bị "áp đảo" bởi mùi gỗ, che lấp hương vị tự nhiên của trái nho hoặc gỗ sồi kém chất lượng có thể tạo ra mùi vị khó chịu cũng ảnh hưởng không tốt đến chất lượng rượu vang.

Trong quá trình đóng chai

• Lọc và làm trong rượu không tốt: Để lại cặn hoặc tạp chất.

• Nút chai kém chất lượng: Nút chai có thể bị hỏng, dẫn đến hiện tượng nút bần hỏng, gây mùi mốc meo, ẩm mốc khó chịu.

• Rò rỉ oxy khi đóng chai: Làm rượu bị oxy hóa ngay từ đầu.

Đây là những yếu tố quyết định để hạn sử dụng của rượu vang.

Bảo quản và vận chuyển

Đây là nguyên nhân rất phổ biến khiến một chai vang ngon trở nên kém chất lượng. Trong quá trình vận chuyển hoặc bảo quản, nếu:

• Nhiệt độ cao: Sẽ làm rượu bị "nấu chín", làm mất đi hương thơm tươi mát, màu sắc bị biến đổi và có vị nấu ăn.

• Nhiệt độ dao động mạnh: Làm rượu giãn nở và co lại, có thể đẩy nút chai bị rò rỉ, khiến oxy xâm nhập.

• Độ ẩm quá thấp ( < 50%): Làm nút chai bị khô, co lại, dẫn đến oxy hóa.

• Độ ẩm quá cao ( > 80%): Có thể làm hỏng nhãn chai và tạo nấm mốc trên nút chai, mặc dù ít ảnh hưởng trực tiếp đến rượu bên trong.

• Ánh sáng: Đặc biệt là ánh sáng tia cực tím từ mặt trời hoặc đèn huỳnh quang, có thể làm rượu bị hỏng, tạo ra mùi khó chịu như lưu huỳnh, cao su hoặc trứng thối.

• Rung động: Việc di chuyển, rung lắc liên tục (ví dụ: để rượu gần máy giặt, tủ lạnh hoặc vận chuyển kém) có thể đẩy nhanh quá trình phản ứng hóa học trong rượu, khiến rượu "mệt mỏi" và nhanh bị lão hóa.

• Tư thế bảo quản: Chai vang nên được nằm ngang để giữ cho nút chai luôn ẩm, ngăn không khí lọt vào. Chai để đứng lâu ngày khiến nút khô, gây oxy hóa.

Lưu trữ như thế nào để kéo dài tuổi thọ vốn có của vang?

Rượu vang để được bao lâu phụ thuộc vào cách bạn bảo quản và sử dụng chúng. Để kéo dài tuổi thọ vốn có của rượu vang, chúng ta cần:

Đảm bảo nhiệt độ mát mẻ và ổn định

Nhiệt độ lý tưởng là từ 12°C - 16°C. Đây là vùng nhiệt độ an toàn cho hầu hết các loại rượu vang. Cần tuyệt đối tránh nhiệt độ cao và dao động nhiệt. Nhiệt độ trên 22°C sẽ nấu chín rượu, làm mất hương vị tươi trẻ và khiến rượu nhanh bị lão hóa.

Dao động nhiệt lớn (ví dụ ngày nóng 30°C, đêm lạnh 20°C) làm rượu giãn nở và co lại, có thể đẩy oxy lọt qua nút chai và làm hỏng rượu. Cách tốt nhất là nên tránh xa nhà bếp, tủ lạnh, máy sưởi, cửa sổ có nắng chiếu vào. Tầng hầm là nơi lý tưởng. Nếu không, hãy chọn nơi mát mẻ và ổn định nhất trong nhà.

Độ ẩm vừa phải

Độ ẩm đủ sẽ giữ cho nút chai không bị khô. Nút chai khô sẽ co lại, để không khí (oxy) lọt vào làm rượu bị oxy hóa, có mùi giấm hoặc hoa quả khô. Tốt nhất là 50% - 70%.

Bảo quản trong bóng tối

Luôn cất rượu ở nơi tối. Chai rượu màu tối (xanh lá, nâu) giúp bảo vệ rượu tốt hơn chai trong suốt, nhưng tốt nhất vẫn là để trong bóng tối. Nếu không, ánh sáng sẽ làm rượu của bạn bị hỏng nhanh hơn.

Tránh rung động

Để rượu tránh xa các nguồn rung động. Không nên di chuyển chai rượu nhiều lần nếu định để lâu. Rung động liên tục (từ máy giặt, tủ lạnh, động cơ, hoặc thậm chí bước chân người qua lại) có thể làm xáo trộn các cấu trúc phân tử trong rượu, đẩy nhanh quá trình lão hóa và ngăn cản rượu "nghỉ ngơi" để phát triển một cách tự nhiên.

Giữ ẩm cho nút chai

Với những loại rượu vang có sử dụng nút bần bằng gỗ, bạn hãy đặt chai nằm ngang, giữ cho rượu tiếp xúc với mặt trong của nút chai, đảm bảo nút luôn ẩm và căng phồng. Điều này ngăn không cho oxy từ bên ngoài xâm nhập vào.

Rượu vang có hạn sử dụng không?

Câu trả lời là CÓ, nhưng không giống như hạn sử dụng của thực phẩm.  Khái niệm hạn sử dụng của rượu vang không phải là ngày nó hỏng và không uống được nữa, mà là khoảng thời gian nó giữ được phẩm chất tối ưu nhất, đỉnh cao về hương vị. Sau thời điểm đó, chất lượng sẽ đi xuống, nhưng không có nghĩa là độc hại. 

Nói về khái niệm hạn sử dụng của rượu vang hay rượu vang để được bao lâu, chúng ta có thể chia rượu vang ra làm ba nhóm chính:

Vang không hoặc ít lão hóa

Đây là những chai vang giá bình dân (thường dưới 500.000 VND), đóng nắp vặn và được sản xuất để uống ngay. 95% số rượu vang trên thế giới thuộc loại này và nên được uống trong vòng 1 - 3 năm kể từ năm thu hoạch nho. Nếu để quá lâu, chúng sẽ mất dần hương vị trái cây tươi mát, trở nên "phẳng" và nhạt nhẽo, hoặc thậm chí bị oxy hóa (có mùi giấm, táo tàu).

Vang có thể lão hóa

Đây là những chai vang cao cấp hơn, có cấu trúc tốt (tanin chắc, độ axit cao, nồng độ cồn và đường đủ mạnh). Chúng thường đắt tiền hơn. Chúng có tiềm năng lão hóa từ 5, 10, thậm chí 50 năm hoặc hơn. Trong thời gian này, chúng sẽ biến đổi và phát triển các hương vị phức tạp hơn (như da thuộc, thuốc lá, rừng già, nấm truffle...).

Tuy vậy, không phải chai vang đắt tiền nào cũng để được lâu. Việc lão hóa phụ thuộc vào giống nho, vùng trồng, năm sản xuất và cách bảo quản. Một chai vang để lâu cần được bảo quản trong điều kiện lý tưởng.

Như vậy, hạn sử dụng của loại vang này là thời điểm chúng đạt đỉnh cao và việc xác định thời điểm này là một nghệ thuật.

Vang đã qua "đỉnh"

Ngay cả những chai vang có tiềm năng lão hóa nhất cũng sẽ đến lúc "qua đỉnh". Đây không phải là hỏng, mà là sự suy giảm chất lượng. Vang đỏ chuyển từ màu đỏ tươi sang gạch nhạt, nâu cam. Vang trắng chuyển từ vàng tươi sang vàng nâu, hổ phách.

Chúng mất đi hương trái cây tươi, thay vào đó là mùi hoa quả khô, mùi đất, rừng rậm rất nồng. Tanin và axit bị mềm đi nhiều, khiến rượu không còn cấu trúc, cảm giác "loãng" và "mệt mỏi".

Thật hư việc rượu vang để càng lâu sẽ càng ngon?

Như trên đã nói, rượu vang để được bao lâu không có thời điểm cứng nhắc, nhưng hầu hết bạn nên uống sớm để tận hưởng hương vị tươi ngon nhất. Sự thật của việc rượu vang để càng lâu sẽ càng ngon là:

Chỉ đúng trong một số trường hợp

Rượu vang để càng lâu càng ngon chỉ có khoảng dưới 1% tổng số rượu vang trên thế giới được sản xuất với mục đích lão hóa lâu dài (trên 5 năm). Chúng thường có cấu trúc dày dặn, đến từ các vùng danh tiếng và năm sản xuất tuyệt vời, quá trình lão hóa phức tạp.

Sai lầm trong hầu hết mọi trường hợp

Đa số rượu vang (trên 90%) nên được uống trong vòng 1-3 năm. Ngay cả những chai vang có tiềm năng lão hóa nhất cũng không phải để càng lâu càng ngon. Chúng có một khung thời gian đỉnh cao để đạt được sự cân bằng hoàn hảo nhất giữa hương vị trái cây và các hương vị phức tạp do thời gian mang lại. Đừng quên bảo quản mới là yếu tố sống còn cho câu trả lời rượu vang để được bao lâu!

Rượu vang đắt nhất thế giới

Những chai rượu vang đắt nhất thế giới

Nhiều người thắc mắc rượu vang để được bao lâu bởi có lẽ họ đã nghe thấy những thông tin về giá bán của một số chai rượu vang với niên đại vài chục năm. Có thể kể đến như:

Vì sao những chai rượu vang này lại đắt?

Có phải giá cả bị ảnh hưởng do rượu vang để được bao lâu không? Câu trả lời nằm ở một số lý do sau:

Độ hiếm

Ví dụ, Romanée-Conti 1945 chỉ còn khoảng 600 chai được sản xuất sau Thế chiến II (mùa nho đó còn bị phá hủy sau năm 1946). Nghĩa là trên thế giới gần như không còn chai nào nguyên vẹn hoặc Screaming Eagle 1992 Methuselah chỉ có vài chai dung tích 6 lít được tạo ra, và để dùng cho đấu giá từ thiện.

Niên vụ huyền thoại

Đây là khái niệm dành cho một số năm nho vì điều kiện khí hậu cực kỳ thuận lợi mà cho ra nho chất lượng siêu hạng. Ví dụ: Năm 1945 ở Bordeaux và Burgundy là niên vụ được ca ngợi nhất trong thế kỷ 20, trùng thời khắc lịch sử kết thúc Thế chiến II, nên càng mang giá trị biểu tượng.

Chất lượng rượu thực sự

Bên cạnh sự nổi tiếng của các thương hiệu, những chai kể trên không chỉ hiếm mà còn nổi tiếng về hương vị phức hợp, độ cân bằng hoàn hảo, khả năng lưu trữ hàng chục năm vẫn ngon. Các chuyên gia (Robert Parker, Wine Spectator…) chấm điểm gần như tuyệt đối (99 - 100/100) cho thấy chất lượng của những chai rượu vang đắt giá này.

Giá trị sưu tầm hoặc do đấu giá

Người mua thường là nhà sưu tập, nhà đầu tư hoặc giới siêu giàu. Họ mua không chỉ để uống mà để sở hữu một “biểu tượng lịch sử”. Còn rượu được đem đấu giá cũng giống như xì gà cao cấp hoặc các viên kim cương, phỉ thúy đẹp, nó giúp tạo tâm lý cạnh tranh, khiến giá bị đẩy lên rất cao.

Hi vọng bài viết này đã giải đáp được thắc mắc rượu vang để được bao lâu. Choixiga chúc bạn một ngày nhiều niềm vui!